Wprowadzenie:
Substancje intensywnie słodzące stosowane są w celu nadania słodkiego smaku produktom spożywczym oraz ograniczeniu wartości energetycznej. Środki intensywnie słodzące są skoncentrowane w niewielkiej ilości a przez to dostarczają energię w minimalnych ilościach. W sytuacji problemów społecznych związanych z otyłością czy cukrzycą, stosowanie substytucji sacharozy przez konsumentów oraz producentów żywności staję się coraz powszechniejsze.
Przedstawię badania które budzą wątpliwości w to, że słodziki nie tuczą ale również doniesienia które tego nie potwierdzają.
Niekorzystny wpływ na organizm
- Badano poziom insuliny 14 mężczyzn z cukrzycą typu 2 którym podawano mączki fruktozowe, glukozowe, aspartamowe oraz tłuszczowe. Wykazano, że poziom insuliny u mężczyzn spożywających aspartam podniósł się tak samo jak w przypadku spożywających glukozę [1].
- Badania przeprowadzone przez Sedová i wsp. dotyczący podawania sacharyny do wody szczurom przed zapłodnieniem, przez całą ciążę, aż do momentu przestania karmienia. Uważa się, że słodzik spowodował zwiększenie masy ciała potomstwa oraz zwiększone stężenie trójglicerydów w wątrobie [2].
- Słodziki opracowano w celu zmniejszenia insulinooporności i otyłości. Jednakże istnieją doniesienia wpływu słodzików na zespół metaboliczny oraz otyłość. Wydaje się, że sztuczne słodziki zmieniają mikrobiom gospodarza co może prowadzić do zmniejszenia sytości oraz zmiany homeostazy glukozy. Wpływ na glikemię może być związany ze zwiększeniem objętości posiłków a w konsekwencji z przyrostem masy ciała [3].
- Słodzik aspartam może działać jako stresor chemiczny poprzez wpływ na zwiększenie poziomu kortyzolu – hormonu stresu. Doniesienia naukowe wskazują, iż może tworzyć ogólnoustrojowy stres oksydacyjny. Substancja ta może wpływać na zmianę mikrobioty jelit, zakłócić receptor N-metylo-D-asparaginianowy (NMDA) oraz spowodować oporności na insulinę [6].
- Zdrowym uczestnikom badania podawano roztwór sukralozy, po czym badano metabolizm glukozy. W grupie przyjmującej słodzik zanotowano znaczy spadek wrażliwości na insulinę. Słodzik ten może mieć negatywny wpływ na metabolizm glukozy u zdrowych osób [7].
- Autorzy tego badania sugerują, że spożycie raz na dobę napoju ze słodzikami wpływa negatywnie na chorych na cukrzycę i zespół metaboliczny. Wiązało się to ze zwiększeniem ryzyka incydentów związanych z zespołem metabolicznym o 36% oraz pogłębieniem cukrzycy typu 2 o 67% [9].
Obojętny wpływ na organizm:
- U zdrowych osób bez cukrzycy wypicie 2 puszek napoju słodzonego słodzikami nie wpłynął na poziom insuliny i glukozy [4].
- U zdrowych osób spożywanie napojów bezkalorycznych słodzonych sacharyną miało minimalny wpływ na dzienne spożycie kcal z posiłku. Słodziki nie powodowały kompensacji kcal z pożywienia [5].
- W przypadku tego badania sprawdzano wpływ sukralozy na glukozę, mikrobiotę jelitową u zdrowych mężczyzn. W czasie 7 dni badania nie zaobserwowano zmian w poziomach glukozy oraz mikrobioty jelit. Autorzy podkreślają potrzebę dalszych badań w tym temacie [8].
Podsumowanie:
Jest szereg badań potwierdzających wpływ poszczególnych sztucznych słodzików na glikemię jednakże jest wiele badań które tego nie potwierdzają. Jednakże dostrzegam prawidłowość u osób które cierpią na cukrzycę bądź zespół metaboliczny. Słodziki mogą pogłębić problem otyłości lub zespołu metabolicznego. Być może jest to związane z wiekiem, odpornością bądź mikrobiotą jelitową. Niezależne Instytuty powinny przeprowadzić długofalowe randomizowane badania udowadniające wpływ poszczególnych słodzików na glikemię oraz na stan mikrobioty jelitowej. Jednakże powinniśmy kierować się zdrowym rozsądkiem w myśl zasady „Dosis Facit Venenum” – dawka czyni truciznę.
1. Annie Ferland, Patrice Brassard, Paul Poirier. Is Aspartame Really Safer in Reducing the Risk of Hypoglycemia During Exercise in Patients With Type 2 Diabetes? Diabetes Care, 2007, July 30(7), 59.
2. Lucie Sedová, Ondrej Seda, Ludmila Kazdová, Blanka Chylíková, Pavel Hamet, Johanne Tremblay, Vladimír Kren, Drahomíra Krenová. Sucrose Feeding During Pregnancy and Lactation Elicits Distinct Metabolic Response in Offspring of an Inbred Genetic Model of Metabolic Syndrome Am J Physiol Endocrinol Metab, 2007 May; 292(5), 1318-24.
3. Pearlman, M., Obert, J. & Casey, L. The Association Between Artificial Sweeteners and Obesity. Curr Gastroenterol Rep 19, 64 (2017).
4. Bonnet F, Tavenard A, Esvan M, et al. Consumption of a Carbonated Beverage with High-Intensity Sweeteners Has No Effect on Insulin Sensitivity and Secretion in Nondiabetic Adults. J Nutr. 2018;148(8):1293-1299.
5. Tey SL, Salleh NB, Henry J, Forde CG. Effects of aspartame-, monk fruit-, stevia- and sucrose-sweetened beverages on postprandial glucose, insulin and energy intake. Int J Obes (Lond). 2017;41(3):450-457
6. Choudhary AK. Aspartame: Should Individuals with Type II Diabetes be Taking it?. Curr Diabetes Rev. 2018;14(4):350-362.
7. Romo-Romo A, Aguilar-Salinas CA, Brito-Córdova GX, Gómez-Díaz RA, Almeda-Valdes P. Sucralose decreases insulin sensitivity in healthy subjects: a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr. 2018;108(3):485-491.
8. Thomson P, Santibañez R, Aguirre C, Galgani JE, Garrido D. Short-term impact of sucralose consumption on the metabolic response and gut microbiome of healthy adults. Br J Nutr. 2019;122(8):856-862.
9. Jennifer A. Nettleton, Pamela L. Lutsey, Youfa Wang, João A. Lima, Erin D. Michos, David R. Jacobs Diet Soda Intake and Risk of Incident Metabolic Syndrome and Type 2 Diabetes in the Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA), Diabetes Care Apr 2009, 32 (4) 688-694