Witamina D3 – cud natury cz.1

Po odkryciu tej witaminy w 1922r uważano, że wpływa tylko na gospodarkę wapniową oraz na metabolizm kości. Jednakże późniejsze badania dowiodły, że działanie tej witaminy jest o wiele szersze. Receptor witaminy D₃ znajduje się prawie w całym ciele człowieka, dlatego odgrywa tak znaczącą rolę w układach i narzą­dach organizmu. Pod wpływem pro­mieniowania UVB wytwarzany jest cholekalcyferol  który w skórze powstaje z 7-dehydro­cholesterolu. Witamina D₃ powinna być suplementowana przede wszystkich w okresie jesienno-zimowym. W tym okresie notuje się najwięcej zachorowań na grypę. Suplementacja witaminy D₃ (w badaniu dawka 1200IU) może zmniejszyć częstość występowania grypy u dzieci w wieku szkolnym [32].
W przypadku stwierdzenia niedoborów zaleca się zwiększenie dawki do 2000-7000IU/dzień [6].

Wpływ witaminy D3 a układ kostny

Witamina D₃ warunkuje prawidłową mineralizację kości – jest kluczowa do wbudowywania wapnia do tkanki kostnej.  Budulec kości czyli wapń jest podstawą dla prawidłowego działania kości i mięśni (skurcz i rozkurcz). Aktywna forma 1,25 (OH)2 D wpływa na wydzielanie białek
(m.in osteokalcyny, osteopontyny)a w tkankach mięśniowych transport wapnia oraz metabolizm fosfolipidów czego efektem jest m.in.skurcz mięśni. Wpływ witaminy D₃ na wydzielanie białek ma przełożenie na budowanie tkanki mięśniowej II typu co ma przełożenie na wzrost szybkości i siły. Zauważono znaczne osłabienie mięśni w przypadku znacznego niedoboru (<10ng/ml) [3,4].
Badacze udowodnili, że spadek witaminy D₃ poniżej 32 ng/ml zaburza absorpcję wapnia. Ryzyko złamań ale również osłabienie mięśni jest dużo większe.

Witamina D3 a ciąża oraz rozwój dziecka

Ten rozdział należy zacząć od wniosku dr Bruce Hollis który opublikował około 200 prac związanych w tym zagadnieniem. Naukowiec stwierdza, że poziom we krwi 32 ng/ml uznaje się jako niedobór.
Zgodnie z zaleceniami dla noworodków i niemowląt dawka 400 IU na dobę wydaje się wystarczająca. A czy dla osób dorosłych zalecana dawka na poziomie 800-2000 IU jest wystarczająca?  Kobietom w ciąży podawano 800-1600 IU dziennie. Zbadano ich poziom wyjściowy na początku i na końcu ciąży. Poziom 25 (OH) D z 14,5 ng/ml na początku ciąży do 28,0 ng/ml po ciąży. Zalecana minimalna dawka podtrzymująca dla osób zdrowych i dorosłych wynosi 2000 IU/d [5].
Niedobór witaminy D₃ <30 ng/ml, stwierdza się u 85% dzieci w wieku 2-17 lat z rozpoznaną cukrzycą typu 1. Wśród badanych dzieci 56% miało znaczny niedobór (<20 ng/ml), a prawidłowe wysycenie witaminą stwierdzono jedynie u <25% badanych. Udowodniono, że suplementacja witaminą D₃ kobiet w okresie ciąży oraz dzieci we wczesnym dzie­ciństwie wiązała się z obniżeniem ryzyka cukrzycy typu 1 [4].
W grupie kobiet która przyjmowały wysokie dawki jednorazowo 60 000 lub dwie dawki 120 000 IU witaminy D₃ w ciąży, poprawiły się parametry antropometryczne urodzonych noworodków (masa urodzeniowa, długość i obwód głowy) w porównaniu do kobiet które nie przyjmowały witaminy D₃. Ponadto dawka 2x 120 000 IU witaminy D₃ wpłynęło pozytywnie na poprawę parametrów krwi kobiet [26].
Poprawę parametrów antropometrycznych u noworodków wykazali Hashemipour i inni. Kobiety w 26 tygodniu ciąży z niedoborem witaminy D₃ (<30ng/ml) dostawało przez okres 8 tygodni dawkę 50 000 IU raz w tygodniu. Również stwierdzono poprawę parametrów antropometrycznych urodzonych noworodków (masa urodzeniowa, długość i obwód głowy [27].
Suplementacja witaminy D₃ (50 000IU – dwa razy w trakcie trwania badania) u kobiet w ciąży z cukrzycą ciążową miała korzystny wpływ na glikemię oraz stężenie cholesterolu całkowitego i LDL. Nie potwierdzono wpływu na zmniejszenie stanu zapalnego oraz stresu oksydacyjnego [28]. Witamina D ma wpływ na mięśnie miednicy u kobiet w ciąży. Zanotowano odwrotną korelację między stężeniem witaminy D a częstością stosowania cesarskiego cięcia. Kobiety u których zanotowano stężenie witaminy D (<37,5ng/ml) miały 4-krotnie większe ryzyko zabiegu operacyjnego [38].

Choroby skóry

Działanie witaminy D₃ w leczeniu łuszczycy ma dwutorowe działanie. Wpływa na poprawę funkcjonowania układu odpornościowego (hamując reakcję zapalną) . Witamina D₃ skutecznie obniża aktywność cytokin prozapalnych: IL-1, IL-6, IL-23, czynnika martwicy nowotworu TNF oraz czynnika stymulującego tworzenie kolonii granulocytów i makrofagów GM-CSF. Wykazuje właściwości stymulujące wydzielanie immunosupresorów tj. IL-10 i prostaglandyn PGE2.
Zbyt uboga koncentracja witaminy D₃ w surowicy może przyczyniać się do wystąpienia chorób alergicznych skóry. Naukowcy zaobserwowali, że obniżona wartość witaminy D₃ występuje u pacjentów z przewlekłą pokrzywką [7].
W innym badaniu wykazano, że występuje zależność między poziomem witaminy D₃ w surowicy a złagodzeniem objawów AZS (atopowego zapalenia skóry)[8].

Gospodarka węglowodanowa

U podstaw rozwinięcia cukrzycy typu 2 leżą zaburzenia czynności komórek β-trzustki oraz oporność na insulinę. Otyłość jest największym czynnikiem rozwoju cukrzycy.
Badania przeprowadzone na grupie 608 kobiet ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 2 i w gru­pie kontrolnej liczącej 559 osób wykazano, korelację między stężeniami witaminy D₃ w surowicy a ryzykiem cukrzycy typu 2 [9].
Autorzy Pittas i Dawson-Hughes udowadniają, że suplementacja witaminą D₃ kobiet w ciąży oraz dzieci we wczesnym dzieciństwie korelowała z obniżeniem ryzyka występowania cukrzycy [10] Kolejne badanie pokazuje, że niedobory witaminy D₃ zwiększają zapadalność na cukrzycę typu 2. Wyrównanie niedoborów  witaminy D₃ oraz wapnia opóźniają rozwój cukrzycy w przypadku osób z  upośledzoną tolerancją glukozy [11].
Mitri i wsp. podawali badanym (93% uczestników było zagrożonych cukrzycą, a 7% uczestników miało cukrzycę) przez 16 tygo­dni witaminę D₃ w dawce 2000 IU dziennie w połącze­niu z węglanem wapnia w dawce 800 mg dziennie. Wyniki sugerują, że witamina D₃ może odgrywać rolę w opóźnianiu rozwoju cukrzycy klinicznej. Zaobserwowano poprawą funkcji komórek
β-trzustki oraz nieznaczne obniżenie stężenia  hemoglobiny glikowa­nej [12].
W kolejnym badaniu mężczyznom w średnim wieku z otyłością brzuszną podawano jednorazowo dawkę 240 000 IU witaminy D₃. Po 6 tygodniach zbadano uczestników ponownie. Okazało się, że mieli lepszą wrażliwość na glukozę i insulinę w porównaniu sprzed podania witaminy [13].

W części 2 wpisu przestawię wpływ witaminy D3 na:
– Zdrowie układu sercowo-naczyniowego
– Testosteron oraz hormony płciowe
– Nasienie oraz spermatogenezę
– Nowotwory