Tłuszcze w żywieniu kobiet ciężarnych powinny pokrywać między 20 a 35% dobowego zapotrzebowania energetycznego. W II trymestrze ciąży podaż tłuszczów powinna wzrosnąć o dodatkowe 8–14 g/dobę, a III trymestrze ciąży o 11–18 g/dobę w porównaniu do spożycia sprzed ciąży.
W tym wpisie skupię się na kwasach tłuszczowych omega 3 w kontekście kobiety w ciąży i dziecka.
Ale na początek krótki wstęp:
Kwasy tłuszczowe omega-3 muszą być dostarczane wraz z pożywieniem gdyż organizm nie potrafi sobie wytworzyć tych cennych kwasów tłuszczowych. Kwas eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA), występują głównie w tłustych rybach, wodorostach oraz w mniejszych udziale w rybach słodkowodnych [1].
Możesz wpłynąć na swoje zdrowie i samopoczucie dodając kwasy DHA i EPA do codziennej diety.
Kwasy wielonienasycone n-3 wspierają prawidłową syntezę eikozanoidów które wykazują działanie:
➢ przeciwzapalne,
➢ przeciwzakrzepowe,
➢ przeciwnowotworowe,
➢ mają wpływ na kurczliwość naczyń krwionośnych.
Ponadto EPA i DHA korzystnie wpływają na poprawę stanu człowieka który zmaga się z:
✔chorobą niedokrwienną serca,
✔miażdżycą,
✔cukrzycą typu II
✔nowotworem,
✔nadciśnieniem tętniczym,
✔zakrzepicą,
✔wysokim stężeniem triglicerydów,
✔depresją
✔alergią [2].
Wpływ omega 3 na dziecko i matkę
Mleko matki zawiera prekursory i omega 3 i omega 6 (kwas linolowy (LA) i kwas alfa linolenowy (ALA)) ale także DHA i EPA – skład ilościowy jest uzależniony od diety matki. Mleko krowie cechuje niska zawartość ALA i kwasu arachidonowego (AA) oraz brak EPA i DHA, dlatego tak istotne jest karmienie niemowląt piersią.
Zaleca się przyjmowanie kobietom ciężarnym 1-1,5 g/ dobę kwasów omega-3 (EPA i DHA).
W ciąży ważne, aby utrzymywać stosunek omega 3 do omega 6 na poziomie 1:5. Przewaga kwasów tłuszczowych omega 6 powoduje głębszy niedobór omega 3 gdyż kwasy tłuszczowe konkurują o te same enzymy. Do tego kobiety w ciąży które uwzględniają w swoim jadłospisie szkodliwe tłuszcze trans również zubażają zapasy omega 3 – występuje taki sam mechanizm konkurowania o enzymy [3].
Dunstan i wsp. udowodnili, że suplementacja omega 3 ma wpływ na funkcje kognitywne dziecka (pamięć, uwagę, mowę, postrzeganie). W tym badaniu kobietom w ciąży podawano od 20 tygodnia ciąży EPA 1,1g oraz DHA 2,2g aż do zakończenia ciąży. Dzieci uzyskały lepszy wynik w koordynacji wzrokowo ruchowej w porównaniu z dziećmi których matki nie suplementowały kwasów n-3 [4].
Codzienna podaż kwasów omega 3 w żywieniu kobiet w ciąży może mieć wpływ na opóźnienie przedwczesnego urodzenia u kobiet w grupie wysokiego ryzyka. EPA i DHA hamuje wydzielanie prostaglandyn PGE2 i PGE2alfa. Prostaglandyny PG wpływają na mięśniówkę gładką układu rozrodczego powodując jej skurcz jak i rozkurcz [5]. Do takie samego wniosku doszli Olsen i wsp.. Suplementacja kwasami omega 3 w ilości 2,7g przez kobiety z ryzykiem przedwczesnego urodzenia opóźnia poród [6].
W kolejnym badaniu zaobserwowano 3 razy rzadszą reakcję alergiczną na białko jaja kurzego u dzieci kobiet które w czasie ciąży miały problemy skórne (AZS). Kobiety te przyjmowały 3,7g PUFA od 20 tygodnia ciąży [7].
Podsumowanie:
Benefity płynące dla dziecka z przyjmowana omega 3 przez matki w trakcie ciąży :
➢rozwój mózgu dzieci = wyższy poziom inteligencji
➢niższy odsetek alergii u dzieci
➢lepszy wynik w koordynacji wzrokowo ruchowej dzieci (funkcje kognitywne)
➢prawidłowy poziom frakcji DHA promuje stan donoszenia ciąży oraz prawidłową masę urodzeniową
Literatura:
- Katarzyna Marciniak-Łukasiak: Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3
Żywność – Nauka Technologia Jakość, 2011, 79 (6), 24-35. - Wcisło T., Rogowski W.: Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie człowieka. Cardiovasc. Forum, 2006; 11: 39-43
- Szostak-Węgierek D, Cichocka A: Żywienie kobiet w ciąży. PZWL, Warszawa 2005, wyd.1
- Dunstan JA, Simmer K, Dixon G, Prescott SL. Cognitive assessment of children at age 2(1/2) years after maternal fish oil supplementation in pregnancy: a randomised controlled trial. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2008; 93(1):F45-F50.
- Roman AS, Schreher J, Mackenzie AP, Nathanielsz PW. Omega-3 fatty acids and decidual cell prostaglandin production in response to the inflammatory cytokine IL-1beta. Am J Obstet Gynecol. 2006;195(6):1693-1699.
- Olsen SF, Østerdal ML, Salvig JD, Weber T, Tabor A, Secher NJ. Duration of pregnancy in relation to fish oil supplementation and habitual fish intake: a randomised clinical trial with fish oil. Eur J Clin Nutr. 2007;61(8):976-985.
- Dunstan JA, Mori TA, Barden A, et al. Fish oil supplementation in pregnancy modifies neonatal allergen-specific immune responses and clinical outcomes in infants at high risk of atopy: a randomized, controlled trial. J Allergy Clin Immunol. 2003;112(6):1178-1184.